İnsanlık tarihi bize gösteriyor ki, çürümüş kötü yönetimler varlıklarını sürdürmek için ayrımcılık, kayırmacılık yapar; liyakat yerine kendileri için sadakat üretecek bozuk yapı ve sistemleri topluma yerleştirirler. Bu doğrultuda, toplumda ödül-ceza sistemini tersine çevirir, ödül alacaklara ceza, ceza alacaklara ödül dağıtırlar. Patronaj veya klientalist ilişkilerle toplumun tümüne ait varlık ve zenginlikleri oligarşik yapılar içinde üleşirler. Kötü yönetimler varlıklarını sürdürmek için hiçbir ahlaki ilke ve değer gözetmez, bu uğurda her türlü yola başvururlar. Sürekli propaganda, manipülasyon yaparlar; duruma göre zor kullanır veya siyasi rüşvet dağıtırlar, hem dışlar hem adam satın alırlar. Güçleri yeten, akıllarına düşen hiçbir aracı, fırsatı kullanmaktan çekinmezler. En aşağılık, çirkin, zalimane, ahlaksız yol ve yöntemleri mübah görürler. Onlar için geçerli, saygı duydukları, istismar edilmeyecek hiçbir yüce değer ve ölçüt bulunmaz. Söylem ve sloganlarla halkı uyuştururken, havuç-sopa siyasetiyle herkesi ayrı ayrı kendi çürümüş yapılarının ve kurdukları oyunun parçası hâline getirirler. Kötü yönetimler kendileri için güç, kudret, zenginlik; halkın büyük çoğunluğu içinse yoksulluk, acı ve sefalet üretirler. Ele geçirdikleri imkanları ve konumları sürdürmek için yapmayacakları hiçbir aşağılık iş ve kötülük yoktur. Bu uğurda Machiavelli'nin bahsettiği gibi, öyle olmasalar dahi ahlaklı ve dindar görünürler. Toplumda korku üretmenin, insanları yoksullaştırmanın kendi yönetimlerini perçinleyeceğini bilirler ve bilinçli olarak bu yönde politikalar üretirler. İç veya dış ilişkilerinde, ülke veya toplumlarının menfaatinden ziyade, kendi şahsi menfaatlerini gözetirler. Platon, Aristoteles, Farabi, Nizamülmülk, İbn-i Haldun, Erasmus, More gibi bilge düşünürlerin zihin yorduğu başlıca mesele, yönetimlerin bozulmasıdır. Daha doğrusu yönetimler neden ve nasıl bozulur? Sağlıklı işleyecek ve görece bozulmayacak yönetimler nasıl kurulabilir ve sürdürülebilir? İşte bu sorular, bugünün dünyasının da en önemli, can yakıcı sorularıdır. Bu konular üzerine zihin yoranlar için, dünya tarihi ve bilge düşünürlerin eserleri altın kıymetinde fikir ve önerilerle doludur. Hamiş: Bu yazıyı lütfen konuya dair tadımlık bir giriş olarak değerlendirin. İlginizi çeker ve bu konulara dair okumak yazmak, konuşmak isterseniz beni haberdar edin. Sevgilerimle...