SOĞAN EKMEK Mİ, ÇAY SİMİT Mİ? Soğan ve ekmek tek başına kullanıldığında yoksulluğun simgesi olarak kullanılırken, örneğin; "kuru ekmeğe muhtaç olmak." Ya da halk ozanı Aşık Mahzuni Şerif'in dizilerinde belirttiği gibi "yiğit muhtaç olmuş kuru soğana" derken, soğan yoksulluğu temsil etmektedir. Yoksulun sırtından doyan doyana, Bunu gören yürek nasıl dayana? Yiğit muhtaç olmuş kuru soğana Bilmem söylesem mi, söylemesem mi? Ancak soğan ile ekmek aynı anda kullanıldığında fedakârlık simgesi olmuştur; "soğan ekmek yerim ama, onu kimseye yedirtmem" gibi... Çay, tek başına kullandığında, Serkan Keskin (İsmail Abi)' ne güzel söylemiş: "Adamlar bana çay verdi çay, çay veren adam hiç kötü olur mu? Aklın mantığın kesiyor mu?" "3 dilek hakkım olsa 3 demlik çay dilerdim. Sonra laps laps içerdik." Ya da Oğuz Atay ne demiş, "Biz çayın yalnızlığa iyi gelen tarafını da severiz…" "İki çay söylemiştik orda, biri açık, Keşke yalnız bunun için sevseydim seni." diyor, Cemal Süreya. Simit için ne demiş Kemal Tahir: "Daha çok simit yeriz Allah ömür verirse." Ama yoksulluğun tarifi olmuştur bu muhteşem ikili. Asgari ücretlinin hesap makinesi, emeklinin öğün hesabı... Bir asgari ücretlinin, bir aylık maaşı ile yanında çayı ile birlikte kaç adet simit alabileceği, bir emeklinin üç öğün çay-simit yese bile nasıl geçineceği sorulur. Ama kimse de bir cevap veremez! Dar gelirlinin, iki söylem arasına sıkıştırılmış halidir aslında. Soğan-ekmek ikilisi fedakarlığın, çay-simit yoksulluğun simgesi olmuştur. Yani, "Soğan ekmek yerim ama onu yedirtmem." Bu söz, yoksulluğun ötesinde bir fedakârlık bayrağı oldu. Kaldı ki kimsenin kimseyi yediği yokken! Nedir bu fedakârlık? Hem de buram buram kokan simitlerin önünden geçerken, tavşan kanı sıcak bir çayla ne güzel gideceğini düşünüp, alamadığın halde! Peki bu durumda; Çay-simit ikilisine bile ulaşamazken; yoksulluğu sineye çekip, hâlâ soğan-ekmek yemeyi "onurlu yoksulluk" mu sayacağız? https://x.com/hseynalayan1