Dünya’nın yüzeyine baktığımızda mavilikler hemen dikkat çeker. Okyanuslar, denizler, göller ve nehirler… Mavi gezegen olarak anılmamızın nedeni, yüzeyimizin yaklaşık yüzde yetmişinin suyla kaplı olması. Ortalama 3.682 metre derinliğe sahip bu sular, yaklaşık 1,4 milyar kilometreküplük bir hacmi temsil eder. Ancak bu etkileyici manzaranın ardında hala cevabı tam olarak bilinmeyen büyük bir soru yatıyor: Bu kadar su Dünya’da nasıl oluştu?

Dünya suyla mı doğdu?

Dünya yaklaşık 4,5 milyar yıl önce, Güneş Sistemi’nin oluşum sürecinde doğdu. Bu dönemde gezegenler, çevredeki toz ve kaya parçalarının birleşmesiyle oluşuyordu. Ancak genç Dünya'nın oluştuğu yer, bugünkü bilgilerimize göre oldukça sıcaktı. Yani suyun, sıvı ya da buz formunda burada doğal olarak bulunması pek olası değildi. Peki öyleyse bu su nereden geldi?

Bilim insanlarının üzerinde durduğu ilk olasılık, Dünya'nın suyu oluşumu sırasında iç yapısına dahil etmiş olması. Bu görüşe göre, su bazı minerallerin kristal yapısına hapsolmuş şekilde gezegenin derinliklerine gömülmüş olabilir. Daha sonra bu su, volkanik patlamalar ve jeolojik süreçlerle yüzeye çıkarak bugünkü okyanuslara dönüşmüş olabilir.

Bu hipotezi destekleyen veriler de yok değil. Bazı magmatik kayaçların içerdiği hidrojen izotopları, Dünya’nın derinliklerinde hapsolmuş eski sulardan izler taşıyor olabilir. Ancak bu suyun miktarının bugünkü okyanusları karşılamaya yetip yetmediği konusunda hâlâ soru işaretleri var.

Yoksa su sonradan mı geldi?

Diğer güçlü teori ise, Dünya’daki suyun büyük bölümünün gezegen oluştuktan sonra dışarıdan taşındığı yönünde. Bu teoriye göre, özellikle genç Güneş Sistemi döneminde yoğun bombardıman altında kalan Dünya’ya su, göktaşları ve kuyruklu yıldızlarla gelmiş olabilir.

Bu noktada özellikle karbonlu kondritler olarak bilinen bir tür göktaşı önem kazanıyor. Bu göktaşlarının yüzde onu su içerebiliyor. Dahası, bu suyun içindeki hidrojen izotop oranı, yani hidrojenin döteryuma oranı, Dünya’nın deniz suyuyla neredeyse birebir örtüşüyor. Bu da bu göktaşlarının Dünya’daki suyun kaynağı olabileceğini düşündürüyor.

Öte yandan, kuyruklu yıldızlar da bu denklemde önemli bir rol oynuyor. Ancak Rosetta uzay aracı tarafından incelenen 67P/Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızında tespit edilen döteryum-hidrojen oranı, Dünya'nın suyundan oldukça farklıydı. Bu da, her kuyruklu yıldızın potansiyel kaynak olamayabileceğini gösteriyor.

Belki de her ikisi de doğru

Bugün bilim dünyasında genel kabul gören düşünce, bu iki teorinin birbirini dışlamadığı yönünde. Yani Dünya, hem iç yapısındaki minerallerden hem de göktaşları ve kuyruklu yıldızlardan gelen suyla bugünkü okyanuslarını oluşturmuş olabilir. Bu hibrit model, farklı izotop oranlarını ve gözlemleri açıklamakta daha başarılı görünüyor.

Doğal Tarih Müzesi'nden gezegen bilimci Prof. Sara Russell, meteorlar ve mikrometeorlar üzerine yapılan araştırmaların bu konuda önemli ipuçları sunduğunu belirtiyor. Özellikle hidrojen ve döteryum oranları, suyun kökenine dair izler taşıyor. Bu oranlar adeta bir parmak izi gibi, suyun hangi gök cisminden geldiğini anlamamıza yardımcı oluyor.

Suyun peşinden evrenin derinliklerine

Tüm bu soruların kesin yanıtlarını bulmak kolay değil. Çünkü bizden milyarlarca yıl önce meydana gelmiş olaylara bakıyoruz. Ancak her yeni göktaşı keşfi, her yeni uzay misyonu bu büyük bilmecenin bir parçasını daha çözmemizi sağlıyor. Örneğin NASA’nın OSIRIS-REx göreviyle Bennu asteroidinden getirilen örnekler, suyun izlerini süren bilim insanları için heyecan verici veriler sunuyor.

Bilimin güzelliği de burada gizli: Her yeni bilgi, yeni sorular doğuruyor. Dünya’daki suyun nasıl oluştuğunu belki hiçbir zaman tam olarak bilemeyeceğiz. Ancak bu arayış, evreni ve kendimizi daha iyi anlamamıza hizmet ediyor. Belki de okyanusların dalgaları bize sadece Dünya’nın değil, tüm evrenin hikayesini fısıldıyor.

Sözlükçe (Yazıda geçen bazı terim veya kavramların anlamı):

Karbonlu kondrit veya C kondritleri:

Birçok gruplanmamış meteorit içeren bir kondritik meteorit sınıfıdır. Bunlar, bilinen en ilkel meteoritlerden bazılarını içerir. C kondritleri, meteorit düşüşlerinin yalnızca %4,6 gibi küçük bir oranını temsil eder.

Hidrojen izotopları:

Rosetta uzay aracı:

Avrupa Uzay Ajansı tarafından imal edilip 2 Mart 2004'te fırlatılan bir uzay sondasıydı. İniş modülü Philae ile birlikte 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P) kuyruklu yıldızının ayrıntılı bir incelemesini gerçekleştirdi.

67P/Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızı:

1969 yılında keşfedilmiştir. Avrupa Uzay Ajansı tarafından 2 Mart 2004 tarihinde Rosetta isimli uzay aracı Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızına gönderilmiştir. Uzay Aracı kuyruklu yıldıza 10 yıl 5 ayda ulaşmıştır. Kuyruklu yıldız iki bölümden oluşmaktadır. İki lobun (bölümün, parçanın) toplam uzunluğu 6,7 km, hacmi ise 18,7 km3.

Philae uzay aracı:

Avrupa Uzay Ajansı'nın robotik bir iniş aracıydı. Rosetta uzay aracının taşıdığı Philae, 12 Kasım 2014 tarihinde 67P/Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızına indi. Bir kuyruklu yıldıza inen ilk uzay aracı oldu.

 Bilim kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

 Yaşam kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

Bu sayfayı beğendiyseniz, lütfen yorum yapmayı ve çevrenizle paylaşmayı unutmayın.

Etiket: Dünya’daki suyun kaynağı, Dünya’da su nasıl oluştu, Su uzaydan mı geldi, Gezegenlerde su, Okyanuslar nasıl oluştu, Karbonlu kondritler nedir, Meteorlar ve Dünya’daki su, Kuyruklu yıldızlar su taşıdı mı, Dünya'nın oluşumu, Uzaydan gelen su, Suyun kökeni, Gezegenimize suyu ne getirdi, Göktaşları ve su ilişkisi, Dünya'nın ilk suyu nereden geldi, Su oluşumu teorileri, Bilim insanları suyun kaynağını araştırıyor, Dünya'nın tarihi ve su, Hangi gök cismi su getirdi, Dünya’nın su geçmişi, Doğal su nasıl oluşur, Dünya’daki Suyun Kaynağı: Gezegenin Kalbinden mi, Uzayın Derinliklerinden mi?  Dünya’daki suyun gizemli kökeni: Gezegenimizin suyu kendi içinde mi oluştu, yoksa milyarlarca yıl önce uzaydan mı geldi? Bilimsel teorilere dayanan bu kapsamlı yazıda, meteorlar, kuyruklu yıldızlar ve gezegenimizin derinlikleriyle ilgili çarpıcı bilgiler sizi bekliyor. 

 Okuryazar'ı keşfedin!

Okuryazar'a üye olup, daha fazla özellikten tamamen ücretsiz olarak yararlanabilirsiniz. Dilerseniz, kendinize köşe açabilir, anlık ileti paylaşabilir, yazılar kısmında ilgilendiğiniz konularda içerikler yazabilirsiniz.