Ahmet Haşim Frankfurt Seyahatnamesi başlıklı gezi-deneme kitabında, Almanya'ya yaptığı seyahat sırasında karşılaştığı olaylara ve yaptığı gözlemlere yer vermiştir. Dilencilere dair fikir ve gözlemlerini de Dilenci Estetiği başlıklı yazısında okur ile paylaşmış, Batı'da ve Doğu'da dilencilere nasıl bakıldığını çarpıcı ifadelerle tasvir etmiştir.

Ahmet Haşim - Dilenci Estetiği Yazısı

Frankfurt cadelelerinde en çok garibime giden insan, dilencisi olmuştur. Bu dilenci, temiz gömlek ve yakası, lekesiz elbisesi, ütülenmiş beyaz mendiliyle iyi bir kahvaltıdan sonra sigarasını yakarak, sabahın neş’eli kalabalığı içinde işine giden herhangi bir efendiye benzer.

Hastahanenin kırmızı nehir sularına bakan pencereleri önünde, şehrin en şık ve en işlek caddelerinde, ikişer üçer kişilik takımlar halinde, sabahtan akşama kadar opera veya operet parçaları söyleyerek havayı keman veya armonik sesleriyle dolduran dilenciler hep bu tiptedir. Bunların gündelik kazançları, herhangi bir alışverişin getireceği kârdan aşağı değil.

Yakın veya uzak bütün Doğu memleketlerinde, böyle bir kılıkla gelip geçenlerin merhametine el uzatmak cesaretini gösterecek herifin toplayacağı hava ve yiyeceği dayaktır. Merhametli hanım veya efendi, sadakaya muhtaç adamın kendisine bu kadar benzer oluşuna tahammül edemez; kalbinin heyecan mekanizması harekete geçmek için, dilenciden, korkunç bir Lon Şaney makyajı ve tüyler ürpertici bir sahne tertibatı ister.

Doğu estetiğine göre dilencinin gözü olmamalı; göz yerinde patlamış iki beyaz zar olacak ve onlardan parçalanmış yanaklara doğru birtakım kanlı et parçaları sarkacak! Dilencinin ağzı ve dişleri olmamalı: Ağız yerinde dipsiz bir uçurumun karanlıkları sırıtacak ve dişler, etlere gelişigüzel saplanmış birtakım kemik parçaları olacak! El ve ayak yerinde demir çengeller şıngırdayacak veyahut karışık tahtalar takırdayacak! Dilenci için kıyafet: Yazın onu buram buram terletecek yağlı, paramparça kalın bir hırka; kışın ise, içinde titreyeceği her tarafı delik deşik siyah bir paçavra gömlek! Ağustos güneşi altında kanı ter halinde, damla damla toprağa akmayan ve kış poyrazlarında donmak üzere olmayan bir dilenciye sadaka verilir mi hiç?

Hind’in, Mağrib’in, Buhara ve Semerkant’ın müthiş dilencileri bu itibarla ne büyük artistlerdir! Halbuki şu yakalı ve gravatlı Alman dilencileri...

Bir gün bir Almana sordum:

- Bunlara nasıl acıyabiliyorsunuz?

- Mecbur olmadan el uzatabilecek bir Alman düşünemeyiz. Onun için dilenen bir Alman, bizi kendine acındırmak için fazla yalana ve alçalmağa muhtaç değildir. Bu bir hususî ahlâk mes’elesi. Fakat işe bir de akıl zaviyesinden bakalım: Dilenen bir insan, ne kadar alelâde bir insana benzerse bana o kadar yakındır; o nispette kolay derdini duyar, eksiğini anlarım. Fakat her ne surette olursa olsun, insan şeklinden çıkmış bir mahlûk benim cinsimden değildir. Ona acıyamam! Doğu merhameti mantıksızdır!...

Kızardım. Uydurma bir cevap verdim:

- Biz dilenciye acımayız, ondan korkarız. Bu korku dilencinin çirkinliği nispetinde artar. Çirkinliğin birtakım tehlikeli kudretler taşıdığına inanırız. Bütün Afrika, Amerika, Hint ve Çin ilâhları çirkin değil mi? Bize en fazla korku ve nefret veren dilenciye uzattığımız para bir sadaka değil, fakat korku san’atkârına takdim edilmiş nâçiz bir mükâfattır. Doğu, artist milletlerin vatanıdır.

Ahmet Haşim kimdir?

Ahmet Haşim 1884 - 4 Haziran 1933 tarihleri arasında yaşadı. Edebiyat-ı Cedide akımının başlıca yazar ve şairlerindendir. Servet-i Fünun Dergisi'nde yazı ve şiirleri yayımlandı. Deneme yazıları ve şiirleri edebiyatta sembolizm akımının derin etkisini yansıtır. Hayatı ve eserlerine aşağıdaki bağlantıdan göz atabilir; eserlerini Okuryazar'da PDF kitap olarak okuyabilirsiniz.

 Ahmet Haşim'in diğer deneme yazıları da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

 Ahmet Haşim'in Frankfurt Seyahatnamesi kitabına dijital e-kitap bölümünde erişebilirsiniz.

 Ahmet Haşim'in yazar sayfası, hayatı ve kitapları da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

Bu sayfayı beğendiyseniz, lütfen yorum yapmayı ve bu sayfayı çevrenizle paylaşmayı unutmayın.

Etiketler: Ahmet Haşim, Dilenci Estetiği Ahmet Haşim Dilenci Estetiği Yazısı, Ahmet Haşim Dilenci Estetiği ne anlatıyor, hangi kitapta?, Dilenci Estetiği kimin eseri?, Ahmet Haşim Frankfurt Seyahatnamesi pdf, Ahmet Hâşim nesir, Ahmet Haşim Deneme Yazıları, Dilencilik Yazıları

 Okuryazar'ı keşfedin!

Okuryazar'a üye olup, daha fazla özellikten tamamen ücretsiz olarak yararlanabilirsiniz. Dilerseniz, kendinize köşe açabilir, anlık ileti paylaşabilir, yazılar kısmında ilgilendiğiniz konularda içerikler yazabilirsiniz.