D vitamini, yalnızca kemik sağlığımız için değil, bağışıklık sistemimizden kalp-damar sağlığımıza, ruh halimizden kas fonksiyonlarına kadar pek çok alanda yaşamsal öneme sahip bir vitamin. Ancak bu vitaminin çoğu insanın zannettiği gibi sadece besinlerle alınması yeterli değil. D vitamini, doğal ve en etkili yoldan güneş ışığıyla sentezlenir. Güneşin yaşam verici etkisini anlamadan D vitamini konusunu kavramak mümkün değil. Modern yaşam tarzı, kapalı alanlarda geçen saatler, camların ardından güneşi seyretmekle yetinmek, vücuttaki D vitamini düzeylerinin düşmesinde başrol oynuyor. İşte bu yazı, D vitamininin güneşle olan derin ilişkisini bilimsel verilerle ve herkesin anlayabileceği bir dille anlatıyor.

Güneşten D Vitamini Nasıl Alınır?

D vitamini sentezi, cildimize gelen ultraviyole B (UVB) ışınları sayesinde başlar. Bu nedenle doğrudan güneş ışığı almak gerekir. UVB ışınları, camdan, buluttan ve kıyafetlerden geçemez. Bu nedenle cam arkasından güneşlenmek ya da kalın giysilerle dışarıda bulunmak D vitamini sentezi için yeterli değildir. Güneşlenirken vücudun en az yüzde 20–25'lik bir bölümü açıkta olmalıdır.

Hangi Saatlerde Güneşlenmek Gerekiyor?

D vitamini sentezi için en uygun zaman dilimi, UVB ışınların dünyaya dik geldiği saatlerdir. Bu genellikle yaz aylarında sabah 10 ile öğlen 15 arasıdır. Kış aylarında ise bu saat aralığı daha dar olabilir. Bulunduğunuz coğrafi konum ve mevsim, UVB miktarını doğrudan etkiler. Kış aylarında ve özellikle kuzey enlemlerde yaşayan kişilerin, D vitamini eksikliği riski daha fazladır.

Kışın D Vitamini Nasıl Alınır?

Kış aylarında UVB ışınları atmosferden yeterince geçemediği için güneşten D vitamini almak zorlaşır. Bu dönemde besin destekleri ve D vitamini yönünden zengin gıdalar (yumurta, somon, sardalya, karaciğer vb.) önem kazanır. Doktor kontrolünde alınan D vitamini takviyeleri, kış aylarında vücudun ihtiyacını karşılamanın en güvenli yoludur.

Camdan Güneşlenmek D Vitamini Almaya Yeter mi?

Hayır. Cam, UVB ışınlarını büyük oranda filtre eder. Bu nedenle pencereden gelen güneş ışığı, ciltte D vitamini sentezini tetiklemez. Camdan gelen güneş ışığı sizi ısıtabilir veya bronzlaştırabilir ama D vitamini kaynağı değil.

D Vitamini Vücudun Neresinden Alınır?

D vitamini sentezi cilt aracılığıyla olur. Yüz, kollar, bacaklar ve sırt gibi geniş alanlar daha verimli sentez sağlar. Ancak halk arasında yaygınlaşan "avuç içinden D vitamini alınır" görüşü bilimsel olarak doğru değildir; sentezin yeri cilt dokusudur, bölgeden bağımsız olarak yeterli cilt alanı maruz kalmışsa sentez başlar.

D Vitamini Eksikliği En Hızlı Nasıl Giderilir?

En hızlı yol, doktor kontrolünde uygun dozda D vitamini takviyesi kullanmaktır. Ancak bu mutlaka bir kan testiyle desteklenmelidir. Güneşlenme ve dengeli beslenme de destekleyici yollar arasındadır. Gereksiz veya bilinçsizce alınan takviyeler toksik etkilere yol açabilir.

En İyi D Vitamini Takviyesi Hangisidir?

D3 (kolekalsiferol) formu, vücut tarafından en iyi emilen ve kullanılan formdur. Yağ bazlı damla veya kapsül şeklindeki formlar biyoyararlanım açısından üstündür. Ancak her bireyin ihtiyacı farklıdır; doktor tavsiyesi şarttır.

Güneşten Ne Kadar Sürede D Vitamini Alınır?

Cilt tipi, yaş, kilo, mevsim, saat ve güneşlenme yüzeyi gibi etkenlere bağlı olarak bu süre değişir. Ancak yaz aylarında öğle saatlerinde yaklaşık 15–20 dakikalık güneş maruziyeti (yüz, kol ve bacaklar açıktaysa) günlük D vitamini ihtiyacını karşılayabilir.

Güneşlenme Sonrası Duş Almak D Vitamini Etkisini Azaltır mı?

D vitamini sentezi ciltte başlar ancak aktif hale gelmesi zaman alır. Güneşlenmenin hemen ardından sabunla yıkanmak, sentezlenen D vitamininin ciltten uzaklaşmasına neden olur. Bu nedenle güneşlenmeden hemen sonra sabunla banyo yapmaktan kaçınmak faydalı olur.

Güneş ve D Vitamini Hakkında Yanlış Bilinenler

• Camdan güneşlenmek yeterlidir: Yanlış. UVB camdan geçmez.

• Güneşte kalmak zararlıdır: Doğru ama ölçülü maruziyet faydalıdır.

• Sadece yazın D vitamini alınır: Yanlış. Kışın da desteklenmelidir.

• Avuç içi yeterlidir: Yanlış. Geniş cilt alanları etkili olur.

D Vitamini ve Güneş Sağlık Terimleri Sözlüğü

D Vitamini (Kolekalsiferol): 

Yağlı dokuda depolanan, güneş ışığıyla sentezlenen vitamin.

UVB (Ultraviyole B): 

D vitamini sentezinde etkili güneş ışını.

Biyoyararlanım: 

Alınan bir maddenin vücut tarafından kullanılabilme oranı.

Fotobiyoloji: 

Güneş ışınlarının biyolojik etkilerini inceleyen bilim dalı.

Güneşlenme Saati: 

D vitamini sentezi için uygun saat aralığı.

Kolekalsiferol: 

D vitamini 3' ün bilimsel adı.

Takviye: 

Eksik olan vitamin veya mineralin dışarıdan alınması.

Fotosentez: 

Bitkilerde ışıkla enerji üretimi; insanlar için D vitamini sentezi ayrı mekanizmadır.

Melanin: 

Cilde renk veren pigment; fazla melanin D vitamini sentezini azaltabilir.

Güneş Banyosu: 

Güneşlenme eylemi.

Serum 25(OH)D Testi: 

Kanda D vitamini düzeyini ölçen test.

D Vitamini Toksitesi: 

Aşırı D vitamini alımına bağlı zehirlenme.

Kronik Eksiklik: 

Uzun süreli D vitamini yetersizliği.

Fotokimyasal Reaksiyon: 

Güneş ışınlarının kimyasal değişimlere neden olması.

Kalsiyum Emilimi: 

D vitaminiyle artan, kemikler için yaşamsal emilim.

D vitamini güneşten nasıl alınır, camdan veya kıyafetten geçer mi? Kış aylarında ne yapmalı? D vitamini ve güneşin gerçek yüzüne dair hazırladığımız bu yazı umarız faydalı olmuştur.

 Sağlık kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

Bu sayfayı beğendiyseniz, lütfen yorum yapmayı ve çevrenizle paylaşmayı unutmayın.