Farabi kimdir? Hayatı, kitapları hakkında bilgi

Fârâbî (Ebû Nasr Muhammed bin Muhammed bin Tarhan bin Uzluğ el-Fârâbî et-Türkî), 872 yılında Farab (Otrar) bölgesinde doğmuş, İslam felsefesinin kurucu isimlerinden biri olarak tanınmıştır. Orta Asya kökenli bir Türk aileden gelen Fârâbî, ilk eğitimini memleketinde aldıktan sonra devrin en önemli bilim ve kültür merkezlerinden Bağdat’a gitmiştir. Burada Aristoteles’in eserlerini tanımış, mantık, felsefe, matematik, astronomi, müzik ve dil bilimleri alanında eğitim görmüştür. Onu “Muallim-i Sânî (İkinci Üstat)” yapan da Aristoteles’in mirasını İslam düşünce geleneği içinde yeniden yorumlamasıdır.

Hayatının önemli bir bölümünü Bağdat’ta geçiren Fârâbî, daha sonra Halep ve Şam’a giderek Hamdanî hükümdarı Seyfüddevle’nin koruması altında çalışmalarını sürdürmüştür. 950 ya da 951 yılında Şam’da vefat etmiştir. Felsefi çalışmalarının yanı sıra çok yönlü bir bilim insanı olan Fârâbî, tıp, fizik, psikoloji, siyaset felsefesi ve müzik teorisi gibi farklı alanlarda da kalıcı etkiler bırakmıştır. Özellikle müzik alanında kaleme aldığı “Kitâbü’l-Mûsîkî el-Kebîr”, ses teorisi ve makamların sistematik incelenmesi açısından hem İslam dünyasında hem de daha sonra Batı’da etkili olmuştur. 

Fârâbî’nin en önemli katkılarından biri mantık alanında olmuştur. Aristo’nun mantık külliyatı olan Organon’u sistematik biçimde şerh etmiş ve İslam dünyasında mantığın bağımsız bir disiplin olarak gelişmesini sağlamıştır. Onun çalışmaları sayesinde mantık, medreselerde temel derslerden biri haline gelmiştir. Ayrıca epistemolojiye dair geliştirdiği görüşlerde bilginin kaynağı, aklın işleyişi ve insanın hakikate ulaşma imkânı gibi konulara derin açıklamalar getirmiştir. 

Siyaset felsefesi de Fârâbî’nin yoğunlaştığı alanlardan biridir. “El-Medînetü’l-Fâzıla (Erdemli Şehir)” adlı eserinde, Platon’un “Devlet” adlı eserinden esinlenerek ideal devlet düzenini İslam dünyasına uyarlamış, erdemli yöneticinin bilgeliğini ve toplumun mutluluğunu esas alan bir siyaset anlayışı geliştirmiştir. Ona göre insan, toplumsal bir varlık olarak ancak erdemli bir şehir düzeni içinde hakikate ulaşabilir ve gerçek mutluluğu bulabilir. 

Fârâbî’nin eserleri 100 ila 160 arasında değişen rakamlarla anılmakta, günümüze ulaşanları ise İslam felsefe tarihinde önemli bir dönüm noktası oluşturmaktadır. Etkisi sadece İslam dünyasıyla sınırlı kalmamış; Orta Çağ Latin dünyasına yapılan tercümeler aracılığıyla Batı düşüncesine de yayılmıştır. Özellikle Thomas Aquinas ve Albertus Magnus gibi Hristiyan filozoflar üzerinde belirgin bir etkisi olduğu bilinmektedir. 

Sonuç olarak Fârâbî, İslam felsefesinin temellerini atan, mantık ve siyaset felsefesini sistematik bir çerçeveye oturtan, müzikten metafiziğe kadar geniş bir yelpazede eserler veren büyük bir düşünürdür. Onun mirası, yalnızca yaşadığı dönemle sınırlı kalmayıp hem İslam dünyasında hem de Batı’da felsefi ve bilimsel gelişmelere kaynaklık etmiştir. 

Konu: Farabi kimdir? Hayatı, kitapları hakkında bilgi, e kitap oku, pdf kitap indir Mantık, Risale, Mantığa giriş kitapları